Kisah Imam Malik: Pengasas Mazhab Maliki dan Keteguhan dalam Mempertahankan Sunnah
Pengenalan
Imam Malik bin Anas (711–795 M), yang juga dikenali sebagai Imam Darul Hijrah, adalah salah seorang ulama besar dalam sejarah Islam. Beliau merupakan pengasas Mazhab Maliki, salah satu daripada empat mazhab utama dalam Fiqh Islam. Dilahirkan di Madinah, kota suci Islam yang menjadi pusat ilmu dan tempat berkembangnya sunnah Rasulullah SAW, Imam Malik dikenali dengan keluasan ilmunya, ketegasannya dalam mempertahankan sunnah, dan karya besar beliau, al-Muwatta'. Kisah hidupnya adalah inspirasi bagi umat Islam dalam memahami kepentingan ilmu, adab, dan keberanian menegakkan kebenaran.
Latar Belakang Kehidupan
Imam Malik dilahirkan dalam sebuah keluarga yang mencintai ilmu. Keluarganya berasal dari suku Arab al-Asbahi, yang merupakan keturunan sahabat Nabi SAW. Ayahnya, Anas, adalah seorang ahli ilmu, manakala ibunya turut memainkan peranan penting dalam pendidikan Imam Malik. Ketika masih kecil, ibunya sering mengingatkannya untuk mempelajari ilmu dengan adab yang betul dan memilih guru-guru yang terbaik.
Madinah, tempat kelahirannya, menjadi kelebihan besar bagi Imam Malik kerana ia adalah pusat ilmu dan tradisi Islam pada waktu itu. Kota ini dihuni oleh ramai sahabat Nabi SAW dan generasi tabi'in yang mewarisi ilmu langsung daripada Rasulullah SAW. Sejak kecil, Imam Malik menunjukkan minat yang mendalam terhadap ilmu, khususnya hadis. Beliau menghafal al-Quran pada usia muda dan mula mempelajari hadis serta fiqh daripada para ulama besar Madinah.
Imam Malik menuntut ilmu daripada lebih 300 ulama di Madinah, termasuk tabi'in dan tabi' tabi'in. Antara guru-guru terkemukanya ialah Nafi’ (bekas hamba Abdullah bin Umar), yang menyampaikan hadis secara langsung daripada sahabat Nabi SAW, dan Imam Ja’far al-Sadiq, seorang tokoh besar dalam ilmu agama. Gabungan bimbingan daripada para guru ini melengkapkan Imam Malik dengan ilmu yang mendalam dan kefahaman yang kukuh dalam agama.
Sumbangan Imam Malik dalam Ilmu Islam
1. Penulisan Kitab al-Muwatta'
Kitab al-Muwatta' adalah salah satu sumbangan terbesar Imam Malik dalam dunia Islam. Kitab ini merupakan koleksi hadis dan fiqh yang pertama dikodifikasikan dalam satu bentuk yang teratur. Imam Malik menyusun kitab ini selama lebih 40 tahun, memastikan setiap hadis yang dimasukkan adalah sahih dan relevan dengan amalan umat Islam. Al-Muwatta' bukan sekadar buku hadis, tetapi juga rujukan fiqh yang menggabungkan pemahaman sunnah Rasulullah SAW dengan tradisi penduduk Madinah, yang dianggap sebagai warisan langsung daripada Nabi SAW.
2. Mazhab Maliki
Mazhab Maliki, yang diasaskan oleh Imam Malik, banyak dipengaruhi oleh amal dan tradisi penduduk Madinah. Imam Malik percaya bahawa amalan penduduk Madinah, sebagai kota Rasulullah SAW, mempunyai autoriti yang kuat dalam menentukan hukum. Oleh itu, mazhab ini menekankan al-Quran, hadis, ijmak, qiyas, dan amal ahli Madinah sebagai sumber hukum utama. Mazhab Maliki tersebar luas di wilayah Afrika Utara, Andalusia, dan beberapa bahagian Timur Tengah.
3. Ketekunan dan Keteguhan dalam Mempertahankan Kebenaran
Imam Malik dikenali kerana ketegasannya dalam mempertahankan kebenaran dan sunnah Rasulullah SAW. Salah satu kisah yang paling terkenal ialah ketika beliau menentang arahan pemerintah Abbasiyah yang mahu beliau mengeluarkan fatwa yang menyokong kepentingan politik mereka. Walaupun beliau dihukum dan dipukul sehingga cedera, Imam Malik tetap teguh dengan pendiriannya, menunjukkan keberanian yang luar biasa dalam mempertahankan prinsip agama.
4. Guru kepada Ramai Ulama
Imam Malik mendidik ramai murid yang kemudiannya menjadi ulama besar dalam dunia Islam. Antara murid-muridnya ialah Imam Syafi‘i, pengasas Mazhab Syafi‘i. Pengajaran Imam Malik yang penuh hikmah dan kedalaman ilmu membawa pengaruh yang meluas, sehingga murid-muridnya menyebarkan ajarannya ke pelbagai wilayah Islam.
Keperibadian Imam Malik
Salah satu sifat yang paling menonjol pada Imam Malik ialah penghormatannya terhadap sunnah Rasulullah SAW. Beliau sangat menjaga adab dalam menyampaikan hadis. Sebelum menyampaikan hadis, beliau akan memastikan dirinya dalam keadaan bersih, berpakaian kemas, dan duduk dengan penuh adab. Bagi Imam Malik, hadis Nabi SAW adalah sesuatu yang sangat mulia dan mesti disampaikan dengan penghormatan yang tinggi.
Selain itu, Imam Malik terkenal dengan sifat rendah diri dan keikhlasannya dalam menuntut ilmu. Beliau tidak pernah menjadikan ilmu sebagai alat untuk kepentingan duniawi, tetapi sebagai amanah yang perlu disampaikan kepada umat Islam.
Wafatnya Imam Malik
Imam Malik meninggal dunia pada tahun 795 M (179 H) di Madinah, kota kelahirannya. Beliau dimakamkan di perkuburan Baqi’, berdekatan dengan para sahabat Nabi SAW. Pemergiannya adalah kehilangan besar bagi dunia Islam, tetapi legasi ilmunya terus hidup melalui karya-karya dan murid-muridnya.
Pengajaran dari Kisah Imam Malik
Kisah hidup Imam Malik menawarkan banyak pengajaran yang relevan untuk umat Islam pada hari ini:
- Kesungguhan dalam Menuntut IlmuImam Malik menunjukkan bahawa menuntut ilmu memerlukan dedikasi yang tinggi dan bimbingan daripada guru-guru yang berkualiti.
- Keteguhan dalam Mempertahankan KebenaranWalaupun menghadapi tekanan daripada pihak berkuasa, beliau tetap mempertahankan sunnah dan prinsip agama.
- Adab dalam Menyampaikan IlmuImam Malik mengajarkan bahawa ilmu mesti disampaikan dengan penuh penghormatan dan tanggungjawab.
- Keutamaan Sunnah dan Tradisi SahihDengan menekankan amalan penduduk Madinah, Imam Malik mengingatkan kita tentang pentingnya mengikuti tradisi yang sahih dan berlandaskan sunnah Rasulullah SAW.
Imam Malik adalah contoh ulama yang berjaya menggabungkan ilmu, adab, dan keberanian dalam menjalani kehidupan. Sumbangannya dalam fiqh dan hadis menjadikannya salah satu tokoh yang paling dihormati dalam sejarah Islam. Kisah hidup beliau adalah inspirasi yang abadi bagi mereka yang mencari kebenaran dan berusaha untuk menegakkan agama Allah SWT.
Share artikel ini:
0 comments:
Catat Ulasan